Grífónar, einhyrningar, kentárar og kímerur hafa fylgt mannkyninu frá forsögulegum tíma og kynda enn undir ímyndunarafli okkar. Veröld þessara goðsagnadýraliggur rétt handan okkar eigin heims og landamærin eru ótrygg eins og þjóðtrú og sagnir staðfesta. Veröld þessara goðsagna og furðudýra opinberar í raun falda afkima okkar eigin vitundar þar sem við greinum óljóst nærveru einhvers heims eða tíma sem liggur handan við hversdagslega reynslu okkar.

Myndverk Hauks Harðarsonar virðast sprottin úr þessum kimum og kalla fram sögur frá öðrum tíma og annarri tilvist. Þau sýna okkur sagnaverur og form sem eru bergmál frá löngu gleymdum menningarþjóðum. Það er ekki síður mikilvægt að þessi verk eru til vitnis um handverk og natni sem sjaldan sést lengur í samtímalistinni. Það er í raun þetta sem fyrst heillar áhorfandann: Tíminn og alúðin sem lögð hefur verið í hvert verk, hvert smáatriði þar sem flestir hefðu leitað einfaldari og fljótlegri leiða. Haukur byggir upp verk sín með fljótandi múrefni sem hann málar á gripi sína með pensli. Þannig byggist verkið upp lag fyrir lag og Haukur blandar múrefnið mismunandi litum og má sums staðar sjá hvernig lögin skiptast á. Ytra byrði gripanna er síðan pússað niður svo litalögin ná að skína hvert gegnum annað. Þetta ferli má segja að líki eftir veðrun gamalla hluta svo að verkin virðast tímalaus, máð af straumi aldanna en þó eins og ný og lifandi. Við fyrstu sýn minnir áferð sumra verkanna á gamlan málm en þegar betur er að gáð er áferðin og litadýptin enn flóknari, líkt málmi en líka viði eða steini eða ólíkt nokkru öðru. Aðferð Hauks gerir honum kleift að ná fram þeim formum og smáatriðum sem eru svo einkennandi fyrir verkin. Þannig ná goðsagnadýrin hans að líkjast steingervðum leifum lifandi dýra og krukkur hans minna á þá löngu liðnu tíma þegar jafnvel hversdagslegir hlutir voru smíðaðir af alúð og umhyggju. Aðferð Hauks er í raun svo tímafrek og erfið að hann getur aðeins unnið örfáa gripi á ári og undirstrikar það sérstöðu hans á tímum fjöldaframleiðslunnar sem jafnvel gætir í listum.

Það er ekki aðeins ytra byrði höggmyndanna sem ber vitni um þolinmæði Hauks og vandvirkni. Innra byrðið, það sem falið er, er unnið af sömu nákvæmni og geymir ýmislegt sem aldrei kemur fyrir augu áhorfandans, andlit og fígúrur sem enduróma í myrkri það sem áhorfandinn sér að utan. Slík andlit eru líka gjarnan falin inni í ílátum Hauks og sér þeirra þá jafnvel engin merki á sléttu og pússuðu yfirborðinu. Í sumum tilfellum er það jafnvel svo að mestur hluti verksins er í raun falinn og sést ekki þegar verkið er sýnt. Þessi áhugi á hinni innri veröld verksins er einmitt eitt af sterkustu einkennum listsköpunar Hauks. En hvers vegna leggur hann svo mikla vinnu og ástundun á það sem aldrei sést, það sem er eiginlega ekki hluti af hinu sjáanlega listaverki? Ef áhorfandinn skilur mikilvægi þessarar spurningar þá hefur hann komist nálægt því að skilja markmið Hauks með listinni. Það sem er inni í verkinu er ekki síður mikilvægt en hitt sem er sýnilegt á yfirborði þess. Að þessu leyti til er verkið hliðstætt við vitund okkar sjálfra: Gleymdir tímar og hið ómeðvitaða er ekki síður mikilvægt en hitt sem skráð er á annála eða greint af meðvitundinni.

Nálgun Hauks við listsköpun sína endurspeglar og undirstrikar þemun í höggmyndum hans, goðsagnadýrin og hin klassísku form ílátanna. Það sem falið er, er ekki dregið fram í dagsljósið heldur er aðeins ýjað að því. Það er falið en litar samt upplifun okkar á veröldinni og þeim hlutum sem í henni eru. Veröld okkar er ótæmandi uppspretta merkingar, þekkingar og skilnings, og listin verður sjálf að endurspegla þessa auðlegð.

Jón Proppé gagnrýnandi og sýningarstjóri.